Kulak kepçesiyle toplanan ses dalgaları kulak yolundan kulak zarına gelir ve kulak zarını titreştirir. Zarın titreşimleri kulak kemikcikleri tarafından kuvvetlendirilip oval pencereye iletilir. Oval penceredeki ses titreşimleri salyangozdaki sıvıya geçer. Ses titreşimleri salyangozdaki sıvıdan işitme duyu hücrelerine oradan da sinirlere aktarılırlar. Sinirler tarafından alınan ses beyne iletilir ve işitme sağlanmış olur. Kusursuz bir insan kulağı 20-20.000 Hz arasındaki sesleri işitir. İnsan sesi yaklaşık olarak 500-3000 Hz arasındadır.
İşitme Kaybı Çeşitleri
İşitme desibel (dB) birimi ile ölçülür. 0-20 dB arasındaki işitme seviyeleri normal olarak değerlendirilmektedir. Desibel cinsinden işitme kaybının yüzdesel olarak ifadesi yaklaşık su şekildedir:
* 20-25 dB – %0
* 30 – dB – %8
* 35 – dB –
* 45 – dB – %30
* 55 – dB – %45
* 65 – dB – %60
* 75 – dB – %75
* 85 – dB – %90
Dış ve orta kulak yapıları sesi iletirken iç kulak yapıları sesi algılar. Dış ve orta kulak hastalıklarında iletim tipi işitme kaybı oluşurken iç kulak hastalıklarında sinir tipi (sensöri-nöral) işitme kaybı oluşur. Orta ve iç kulağın beraber etkilenmesi mikst tip işitme kaybına neden olur.
İletim Tipi Kayıp: Dış kulak yolunu tıkayan etkenler, zarda delinme, orta kulak enfeksiyonları ve orta kulak kemikçiklerinin hastalıkları nedeni ile oluşur. Genellikle düzeltilebilir kayıplardır.
Sensöri Noral Tip Kayıp: İç kulak kan dolaşımının bozulması, sıvı basıncının artması ya da sinir iletiminin bozulması sonucunda oluşur. En sık sebebi yaşlanmaya bağlı sinir uçlarında oluşan bozulmadır. Geri dönüşü olmayan bir kayıp olmasına rağmen nadiren sağırlıkla sonuçlanır.
Tek Kulakta İşitme Kaybı
Tek kulağında işitme kaybı olan hastalar sesin geliş yönünü algılayamazlar. Etkilenen kulak tarafından gelen sesleri, konuşmaları anlamak özellikle gürültülü ortamlarda zorlaşır. Kayıp iletim tipi ise genellikle cerrahi ile iyi bir işitme dengesi sağlanır. Sinir tipi kayıplarda bu denge işitme cihazları ile sağlanabilir.
Tedavi
Öncelikle tam bir kulak burun boğaz muayenesi ve işitme testi ile kayıbın nedeni ve cinsi ortaya konmalı ve tedavi planlanmalıdır.
Tedavi seçeneği iyileştirici, koruyucu, adaptasyon sağlayıcı, tıbbi, cerrahi ya da bunların kombinasyonu olabilir. İşitme rehabilitasyonunda dudak okuma, işitme eğitimi, konuşma eğitimi, işitme cihazı eğitimi yapılabilir. Seçilecek yöntem hastaya göre belirlenir.
İşitme Cihazları
Ortamdaki sesi alıp yükselterek kulağa aktaran cihazlardır. Başlıca kulak seviyesinde kullanılanlar ve gövdeye bağlı olanlar olmak üzere iki gruba ayrılırlar. Kulak seviyesindeki cihazlar kemik yolu ile iletim sağlayan cihazlar ve hava yolu ile iletim sağlayan cihazlar olarak iki tip olup hava yolu cihazlar kulak arkası, kulak içi ya da kulak kanalı içi olarak üç farklı tipte kullanılmaktadır. Vücut tipi cihazlar genel olarak ses şiddetini daha fazla artırma özelliğine sahip olup ileri derecedeki işitme kayıplarında tercih edilmektedir.
Her iki kulağa aynı anda uygulanan cihazlar vardır. Her iki kulakta cihaz kullanmanın tek kulakta kullanıma göre başlıca avantajları:
* Sesin her iki kulakta aynı şiddette duyulduğu dengeli işitme sağlamaları,
* Sesin geliş yönünü algılamayı sağlamaları,
* Gürültülü ortamda sesi anlama oranını artırmaları,
* Sesin şiddetini daha fazla artırma kapasitesidir.
WHATSAPP HATTI
Bu sayfadaki bilgiler kişiseden kişiye farklılık göstermektedir.
Kenan Selçuk TUNCAY
Kulak Burun Boğaz Uzmanı